معمار و معماری ...

این نوع کوره ها قدیمی ترین کوره های گچ پزی در ایران هستند که هم اکنون هم در

همانطور که از اسم این نوع کوره بر می آید به شکل تنوره ساخته می شوند و در آن

بدیهی است چون محصول در این کوره ها یکنواخت نیست می توان گفت بازدهی

مناسبی ندارند ولی به دلیل زیاد و در دسترس بودن گچ و ساختار ساده ی این کوره

در کشورمان بهترین نوع گچ برای سفید کاری از سنگ گچی که روی کوره های

این کوره تشکیل شده است از یک سینی بزرگ که سنگ آسیاب شده را روی آن

دانه های سنگ گچ را به هم می زند این کار باعث میشود تمام مواد اولیه به یک

در این نوع کوره پس از گرما دادن به پودر سنگ گچ و تبدیل ان به گچ ساختمانی با

دمیدن هوای سرد گچ به دست آمده را خنک می کنند این هوا هنگام خارج شدن از

به ابتدای کوره برده و مصالح اولیه را قبل از ورود به تاوه گرم می کنند بدین وسیله

محصول به دست آمده از این کوره را با درجه ی مورد نظر آسیاب و سپس به بازار

می گردد و در ضمن گردش کلوخه های سنگ گچ را به جلو هدایت می کند این

هستند که باعث شده اند گچ به یکی از پر مصرف ترین مصالح ساختمانی تبدیل شود

این ویژگی ها را مورد بررسی قرار می دهیم

ملات گچ از جمله ملات هایی میباشد که بسیار زودگیر هستند و در حالت عادی

استفاده از ملات در بسیاری از کارها مفید است اما دربعضی موارداین سرعت بالا

بسازیم اما در بعضی موارد مانند مواقعی که می خواهیم یک سطح بزرگ تخت و

c) آهک شکفتهCa(OH)2: ملات آهک شکفته به طور کل باعث کاهش

زمان گیرایی ملات گچ می شود با افزودن 10% از آن آغاز گیرش گچ به 12 دقیقه

میشود.

(d سریش: سریش یک چسب گیاهی می باشد که در صنعت صحافی مورد

استفاده قرار میگیرد.

افزودن سریش ملات را کندگیر می کند با افزودن 5/% سریش , آغاز گرفتن ملات

گچ به 32 دقیقه و با افزودن 6/% به 38 دقیقه بالا می رود.

e) براکس (Borax) Na2B4O7. 10H2O:

گچ براکس یکی از کند گیر کننده ترین مواد افزودنی به گچ است. با افزودن5/%

براکس آغاز گرفتن گچ 15 دقیقه و با افزودن 1% تا 90 دقیقه به تاخیر می افتد

f) سریشم نجاری: این ماده هم در کند گیر کردن ملات گچ نقش بسزایی دارد

به گونه ای که با افزودن 1/% تا5/% از آن به ملات آغاز گیرش ملات را به 10

دقیقه تا 2 ساعت افزایش می دهد

g) خاک رس: اگر به ملات گچ تا 50% وزنش خاک رس اضافه کنیم (ملات

گچ و خاک ) آغاز گیرایی آن به 5/12 دقیقه افزایش می یابد.

گیرش تشخیص دهیم. بطور عادی گرفتن ملات گچ ساختمانی زودتر از 8 تا

25 دقیقه آغاز نشود و دیر تر از 20 تا 60 دقیقه پایان نپذیرد. همچنین گرفتن ملات

گچ رومالی زودتر از 4 دقیقه آغاز نشود و دیرتر از 10 دقیقه پایان نیابد.برای

شیار می کشند همین که شیارها به هم نیاید ملات گچ آغاز به گرفتن کرده است.

روی ملات گچ بکوبند ( نزدیک به 5/ نیوتن بر متر مربع) از کناره های جای

انگشت آب ملات رو نزند. نباید سخت شدن گچ را با خشک شدن آن اشتباه کرد گچی

چند روز به طول بیانجامد.

ملات گچ ندارد.

2- خاصیت ازدیاد حجم:

گچ تنها ملاتی است که در موقع سخت شدن حدود1% به حجم آن اضافه می شود و

پس از خشک شدن تقلیل حجم پیدا نمی کند .

در واقع این خاصیت نیز از خواص منحصر به فرد گچ است.با استفاده از این

آنکه در موقع سخت شدن ازدیاد حجم پیدا میکند کلیه ی خلل و فرج خود را پر میکند.

بدلیل ازدیاد حجم بالای گچ , پوسته ی رومالی گچی پوک نیست و سوراخ های ریز

نمکنند.

3- مقاومت در برابر آتش سوزی:

شیمیایی است. اگرلایه ای ازگچ در برابر گرمایی بالا مانند آنچه در آش سوزی رخ

مقابل آتش قرار می گیرد در نتیجه گچ برای مدت 2 الی 3 ساعت در مقابل آتش

سوزی مقاومت کرده و از سرایت آتش به دیگر نقاط جلوگیری می کند.

4- اکوستیک بودن گچ:

و از آن استفاده می کردند خاصیت اکوستیک بودن گچ بوده است. این موضوع را به

وضوح در عمارتهایی مانند عالی قاپو میتوان مشاهده کرد.

مناسبی را از خود بروز می دهد و تقریباً 60 تا 75 درصد این ارتعاشات را به خود

این حد جذب ارتعاش برای اتاق های زندگی , کلاس های درس و حتی سالن های

کوچک کنفرانس کافی می باشد .

5- خاصیت پلاستيك بودن گچ

استفاده از گچ در کارهای هنری شده است. به عنوان مثال هنر گچبری که از گذشته

نقوش زیبایی را خلق می کند.

6- رنگ گچ و رنگ پذیری آن:

خوبی می دهد و در نتیجه یکی از بهترین اندودهای ساختمان است.

کرد . اما اگر بخواهیم پوسته ی رومالی گچی رنگی شود می توان از همان ابتدا به

آب ملات آن رنگ اضافه کرد . با این روش در زمان صفویه بنا های بزرگی مانند

عالی قاپو , چهلستون و .... گچ کاری شده است.

کشیدند که یک تکه شوند و به شکل لوح درآیند و آن ها را روی دیوار یا زیر سقف

می چسباندند.

7- اندازه ی دانه های گچ :

آسیاب برده و با آسیاب های ساچمه ای و ..... آن را آسیاب میکردند و به بازار

عرضه می کردند . بدیهی است هر چه اندازه ی دانه های گچ ریزتر باشد گچ

مرغوبتری خواهیم داشت که برای کارهای ظریف تر مورد استفاده قرار می گیرد.

بیش از 5/99% گرد گچ ساختمانی باید ریزتر از 2/1 میلیمتر و بیش از 88% آن

ریزتر از 2/ میلیمتر باشد. همچنین بیش از 96%گچ رومالی باید ریز تر از 2/1

میلیمتر و بیش از 65% آن ریزتر از 2/ میلیمتر باشد.

8- وزن مخصوص:

وزن مخصوص گچ برحسب نوع دانه ها از لحاظ ریزی و درشتی, و همچنین لرزیده

و نلرزیده بودن آن متفاوت است.

وزن ویژه ی گچ ساختمانی 8/2 , وزن کیسه ی نلرزیده ی آن 6/ تا 85/ و لرزیده اش

به 1 تا 4/1 تن بر متر مکعب است.

9- مقاومت فشاری و کششی:

ملات گچ پس از سخت شدن و خشک شدن بتواند وزن خود را تحمل کند کافی است.

آزمایش ها نشان میدهد مقاومت فشاری گچ بیش از 30 کیلوگرم برساتیمتر مکعب و

مقاومت کششی آن بیش از 5 کیلوگرم بر متر مکعب است که این مقاومت ها برای

مصرف گچ در نازک کاری مناسب می باشند.

10- اثر گذاری بر فلزات :

به کار رفته می شود .

شوند تا به این وسیله از خوردگی آهن جلوگیری شود.

استفاده از گچ:

قرار می دهیم . اما غیر از مصارف ساختمانی, در مجسمه سازی , ریخته گری ,

قالب سازی, پزشکی و ..... کاربرد وسیعی دارد .

مهمترین مورد مصرف گچ در ساختمان سازی است. در ساختمان سازی گچ به

اشکال مختلف و در مکان های متفاوتی به کار می رود . در زیر آنها را مورد

بررسی قرار می دهیم:

1) ملات گچ:

از این ملات در چند جا استفاده می شود :

a) در جایی که گیرایی بسیار سریع ( سریعتر از ملات گچ و خاک) مورد نیاز باشد

b)در مکانی که رنگ و بافت ملات مهم باشد (سفید کاری )

c)برای چسباندن قطعاتی بصورت موقت مانند ثابت کردن سنگ بطور موقت تا ملات

را پشت آن بریزند در سنگ کاری .

ساختن ملات گچ:

بطور کل برای ساختن هر نوع ملاتی بایستی ابتدا اجزا تشکیل دهنده را مخلوط کرده

را داخل آب بریزیم . بدین شکل که کمی آب در استامبولی می ریزیم و بعد دانه های

گچ را درون آب می پاشیم (به گونه ای که تمامی دانه های گچ در مجاورت آب قرار

گیرند ) .

کرد چون بعد از 10 الی 15 دقیقه غیر قابل مصرف می شوند.

مقدار آب مورد نیاز از لحاظ تئوری برای تهیه ی ملات گچ 20% وزن گچ است ولی

در عمل اثبات شده است که به ملات گچ بایستی در حدود 70 تا 80 درصد وزنش آب

بصورت تار های مویین در گچ باقی می ماند.

زمان گرفتن ملات گچ در مباحث قبلی بیان شده است.

2- ملات گچ و خاک:

پر مصرفترین ملات زود گیر ملات گچ و خاک است . خاک مورد نظر در این ملات

از نوع رس است و با نسبت 50% با گچ مخلوط می شود البته هر چه گچ زودگیرتر

باشد بایستی از خاک بیشتری در آن استفاده شود.

که از آنها به موارد زیر می توان اشاره کرد:

a) ملات گچ و خاک نسبت به ملات گچ دیرگیر تر می باشد

b) به دلیل وجود خاک رس در آن، ملات گچ و خاک پلاستیک تر و حالت پذیرتر از

ملات گچ است.

c) از لحاظ اقتصادی با صرفه تر از ملات گچ است.

ساختن ملات گچ و خاک: